Mut

MUT

Ana Tanrıça

 

Mut (Maut, Mwt) Thebes’in ana tanrıçasıydı. Eski Mısırlılar Mut’u, koruyucu bir akbaba ve besleyen bir anne olarak kabul etmişlerdi. Böylelikle akbaba kelimesi ile anne kelimesi için “Mwt” kelimesini kullandılar. Kadın olarak tasvir edilmiştir. Bazı zamanlar kanatlı biri bazen de bir akbaba şeklinde tasvirleri de vardır. Genellikle krallık tacı giyer ve bu taç Mısır’ın ikili tacıdır. Bazen de bu taç Yeni Krallık kraliçelerinin akbaba başlıklı tacı da olabilirdi. Bazen de kısmen bir erkek olarak tasvir edilmişti. “Mut, Doğurur ama kendisi doğmamıştır” sözüyle erkek olma ihtimali de olmamaktadır. Sonraki dönemlerde aslan başlı, inek başlı veya kobra başlı bir kadın olarak gösterilmiştir.

Mut, Orta Krallık zamanında Amun‘un ilk karısı Amanuet (görünmez tanrıça)’in yerini almıştır. Mut’un ilkel çağlardan beri var olduğuna inanılırdı. Nun‘un yanındaydı. Başlangıçta Mut’a yerel bir tanrı olarak ibadet edildi. Zamanla tanrıların kraliçesi ünvanı verildi. Kocası Amun da Yeni Krallık zamanının önde gelen tanrılarından biri oldu. Thebes, Mısır’ın başkenti olmuş ve Thebes tanrıları da ulusal tanrı olmuşlardı. Sonuç olarak, Mut kraliçe ve milletin de anası olmuştu. Mut, özellikle XIII. ve IX. Hanedanlık kraliçeleriyle birlikte popüler olmuştu. Bunlardan en önemlileri II. Ramses‘in ana kraliçeleri Hatshepsut ve Nefertari Merytnmut (Nefertari, Mut’un Sevgilisi)’tur.

Kocası Amun, Ra ile birleşip Amun-Ra olduğunda, Mut “Ra’nın Gözü” ünvanı almıştır. “Ra’nın Gözü” güneşin şiddetli ısısıyla vücut bulan aslan şeklinde Ra’nın kızıydı. Mut “Güneşin Anası”ydı. Böylece Mut, hem güneşin annesi hem de kızıydı. Başlangıçta Monthu (Thebes savaş tanrısı) onların oğlu olarak bilinmekteydi. Fakat Honsu (ay tanrısı) onun yerine geçmişti. Theban üçlüsü Amun, Mut ve Khonsu’ya Luksor’daki Amun Tapınağı’nda ibadet edilirdi. İbadet yeri Thebes olmasına rağmen Ona Djannet, Zau, Kharga Vadisi ve Dakhla’da da ibadet edilmişti.

Mut; İsis ve Nut gibi diğer tanrıçalarla da ilişkilendirilmiş ve ona bileşik tanrıların bir üyesi gibi tapınılmıştı. İsis ve Nekhbet ile “Mut-İsis-Nekhbet” şeklinde bir tanrı formuna girmiş ve “Yüce Anne ve Hanım” ünvanı almıştır. Mut; aslan ayaklı kanatlı, dik penisli ve üç kafalı tanrıça olmuştu. Bu üç kafada; Min’in çift tüylü kafası, Mısır’ın çift tacını giymiş bir kafa, Aşağı Mısır’ın kızıl tacını giymiş bir akbaba kafasıdır. Bast ve Sekhmet ile de Sekhmet-Bast-Ra ile diğer bir üçlü tanrı başlığı almıştır. Bu şekil Ölüler Kitabı‘nda da tanımlanmıştı. Başka şekilleri; Mut-Wadjet-Bast, Mut-Temt, Mut-Sekhmet-Bast-Menhet’tir.

Yeni Krallık zamanında Thebes’teki Mut Festivali, popüler bayramlarından birisiydi. Tanrıçanın bir heykeli yelkenlinin üzerine yerleştirilmiş, Isheru’nun etrafında yüzüyordu. Isheru; Karnak Tapınağı‘ndaki küçük hilal şeklindeki kutsal göldür. Yeni Yıl festivali sırasında bir kutlamada Amun heykeli Luksor’dan Karnak Tapınağı‘na seyahat ettirilmişti.

Amun-Ra Tapınağı’nın güneyinde yerleşmiş “Hwt-Mwt” (Mut’un arazisi) tapınağı, sfenksli bir caddededir. Mut’a burada “Isheru’nun Yüce Hanımı, Cennetin Hanımı, Tanrıların Kraliçesi” isimleri altında ibadet edilirdi. Bu tapınakta da Mut’un akbaba şeklinde bir kaç temsilleri vardır. Ancak çok miktarda Sekhmet ve Ra’nın Gözü tasvirleri bulunmaktadır. Bir dizisi de batı tarafındaki Amenhotep III tapınağından taşınmıştır. Bu tapınağın başlangıçta Hatshepsut ve Thutmose III tarafından kurulduğu düşünülmektedir. Seti I, Ramses II, Ramses III ve Kral Tarqa (XXV. Hanedanlık) zamanında da genişletilmiştir. Roma Periyodu‘na kadar Mut’a ibadet edilmiş fakat sonrasına tapınağı harabeye dönmüştür.

Loading

Kontrol ediniz...

SEKHMET

SEKHMETSavaş, yıkım, veba, şifa tanrıçası Sekhmet Mısır’ın güneş, savaş, yıkım, veba ve şifa tanrıçasıdır. O …

Translate »
Menü
 TarihPedia